Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu tarafından 2023-2024 eğitim öğretim yılı birinci dönemi için hazırlanan listeye göre okul kantinlerinde sandviçler 35, tostlar 30 ve hamburgerler 40 TL’den başlıyor. Açma, poğaça, simitin tavan fiyatı 12, suyun 5, ayranın 10, meyve suyunun 15, sütün 13 TL… İstanbul’un belirli bölgelerindeki öğrenci ve velilerle yeni dönem kantin fiyatlarını konuştuk. Kantinlerin daha fazla kullanıldığı ortaokul ve liselerde öğrenciler, bu yıl yiyeceklerini evden getireceklerini söylediler. İlkokul öğrencilerinin velileri ise fiyatları yüksek bulduklarını bu sebeple mecbur kalmadıkça çocuklarının kantinden alışveriş yapmayacağını dile getirdiler.
TEK MASRAF YEMEK DEĞİL
İstanbul Beşiktaş Ali Yalkın Ortaokulu öğrencileri bir açma, bir meyve suyu almak istediklerinde yaklaşık 30 TL ödemeleri gerektiğini belirtiyor. Günlük 50 TL harçlık alan ve tek masrafının yemek olmadığını dile getiren 7’nci sınıf öğrencisi Furkan Efe Bayır, “Gerektiği durumlarda kantinden alışveriş yapacağım. Örneğin kantinde ayran 10 TL ama marketten 8 TL’ye alabiliyorum. O sebeple marketten alışveriş yapıp okula götürmek daha mantıklı” dedi. 7’nci sınıf öğrencisi Defne Karakuzu ise, “Kantini kullanmadığım için yemeğimi ya evden götüreceğim ya da kahvaltı yapıp okula gideceğim” diye konuştu.
MÜMKÜN OLDUĞUNCA TASARRUF
Diğer yandan günlük harçlıklarının yarısını yol için kullandıklarını belirten öğrenciler, mümkün olduğunca tasarruf yapmaya çalışıyoruz diyorlar. Bakırköy Anadolu Lisesi 10’uncu sınıf öğrencisi Irmak Özkan, “Fiyatlar uçmuş durumda. Ben zaten yemeğimi evden götürüyorum. Sadece canım çok çikolata çekerse kantinden onu alıyorum” dedi.
YEMEKLERİNİ EVDE HAZIRLIYORLAR
İstanbul’daki bir parkta simit yiyip ayran içen Güngören Anadolu Lisesi öğrencileri, simit için 10, ayran için ise 5 TL ödediklerini söylüyor. Okuldaki kantinden ise simidi 12 TL’ye alabiliyorlar. 9’uncu sınıf öğrencisi Damla Tozlu, “Okula başladığımız gün kantindeki fiyatları görünce çok şaşırdık. Bir çikolata ile maden suyu 25 TL. Her gün bu kadar ödeme yaparsak harçlığımız yetmez” diye konuştu. 9’uncu sınıf öğrencisi ikizler Zeynep ve Ecrin Uysal ise, “Tostlar 30 TL’nin üstünde. Bu sebeple kantinden hiçbir şey almıyoruz” dediler.
KANTİN ALIŞVERİŞİ 1 GÜNE DÜŞTÜ
Kantin fiyatlarını veliler de yüksek buluyor. İlkokul 2 ve 3’üncü sınıfta iki kızını okutan Ahmet Yeniay, çocuklarının mecburen kantinden alışveriş yaptığını ama fiyatların çok yüksek olduğunu söyledi. Kızlarına günlük 100 TL harçlık verdiğini belirten Yeniay, “Onlar daha çocuk ve iyi beslenmeleri gerekiyor. Ben ve eşim çalıştığımız için evden yemek hazırlayamıyoruz” diye konuştu. Çocuğu ilkokul 4’üncü sınıf öğrencisi olan Ümmühan Canbay da “Bir tosta 35 TL vermek mantıksız geliyor. Ayrıca yemeği evde hazırlayarak çocuğumun daha sağlıklı beslenmesini sağlıyorum. Geçmiş yıllarda oğlumun haftada birkaç kez de kantinden yemek alırdı ama şimdi sadece bir gün kantinden yiyor” diye konuştu. Veli Sibel Güven ise, “Hem sağlıklı hem ekonomik olduğu için yemekleri evde hazırlıyoruz. Ancak çocukların okuldan da yemek almak istediği zamanlar oluyor. Çünkü birbirlerinden görüyorlar” dedi.
‘FİYATLARI DÜŞÜK TUTMAYA ÇALIŞIYORUZ’
Birçok okul kantini konfederasyonun belirlediği rakamları uyguluyor. Ancak İstanbul’un sosyoekonomik düzeyi daha düşük olan ilçelerinde bu fiyatları indiren kantinciler de var. Onlardan biri Esenler Engin Can Güre İlkokulu’nun kantin işletmecisi Hülya Dilek. 16 yıldır kantin işletmeciliği yapan Dilek, konfederasyonun belirlediği fiyatlarla satış yapamadıklarını belirterek, “Çünkü o fiyatlara kimse bir şey alamıyor. Listede karışık tost 40, kaşarlı tost 30 TL. Ben karışık tostu 18’e, kaşarlı tostu ise 16 TL’ye satıyorum. Çocukların en çok tercih ettiği ürünlerden biri de hamburger. Listede tavuklu olanın fiyatı 40, kırmızı etli olan 50, ben yarı fiyatına satıyorum. Elimden geldiğince çocuklara yardım etmeye çalışıyorum. Fazla personel giderim olmadığı için bir şekilde geçinebiliyorum” diye konuştu.
ÇOCUKLARIN ZORLANDIĞININ FARKINDAYIZ
Türkiye Kantin İşletmecileri Esnaf Dernekleri Federasyonu Başkanı ve Pertevniyal Lisesi Kantin İşletmecisi Vahap Osmanoğlu, yeni dönemin kantin fiyatlarını şöyle değerlendirdi:
“Bu yıl Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu tarafından fiyatlara yaklaşık yüzde 67 zam yapıldı. Ancak birçok kantinci, listede belirlenen fiyatların yüzde 20-30 altında satış yapıyor. Çünkü bu fiyatlara alıcı yok. Örneğin listede karışık tostun fiyatı 40 TL. Ancak çoğu kantinci bu tostu 25 ya da 30 TL’ye satıyor. Çocukların ürünleri satın almakta zorlandığının biz de farkındayız. Bu sebeple fiyatlarda olabildiğince indirim yapılıyor. Kantinciler, belirlenen fiyatları kesinlikle aşamazlar ama indirim yapabilirler.
Diğer yandan okul kiraları da bizi zorluyor. Birçok kantinci eksik personelle çalışarak giderlerini azaltmaya çalışıyor.